Η Επιστημονική Μονάδα «Ανθρωπιστικές Επιστήμες και Φιλολογία» ανήκει στις Μονάδες Επιστημονικών Αντικειμένων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Β΄ κύκλου (ν. 3966/2011, άρθρο 13, όπως τροποποιήθηκε στο ν. 4547/12-6-2018, άρθρο 61).

Η Μονάδα Ανθρωπιστικών Επιστημών και Φιλολογίας γνωμοδοτεί και εισηγείται στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ι.Ε.Π. για όλα τα ζητήματα που αφορούν:

1. στη Γλωσσική εκπαίδευση (διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, αρχαίας και νέας, και διδασκαλία/εκμάθηση ξένων γλωσσών) στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, καθώς και στη μετάβαση από τη Δευτεροβάθμια στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση,
2. στα μαθήματα της Αρχαίας και Νέας Ελληνικής Γραμματείας, στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και
3. στο μάθημα της Φιλοσοφίας και στο μάθημα των Λατινικών Λυκείου.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα παραπάνω:

1. Εισηγείται για τα ωρολόγια προγράμματα, τα προγράμματα σπουδών, την ύλη των μαθημάτων, τα διδακτικά εγχειρίδια και το λοιπό εκπαιδευτικό υλικό.
2. Γνωμοδοτεί σχετικά με την υλοποίηση ερευνών, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, διαγωνισμών σε δομές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και σχετικά με κοινοβουλευτικά ερωτήματα.
3. Διεξάγει έρευνες, συντάσσει μελέτες ή συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα.
4. Διοργανώνει ημερίδες, συνέδρια και επιμορφωτικές δράσεις.
5. Συνεργάζεται και συμπράττει με ομάδες εκπαιδευτικών και φορείς της εκπαίδευσης εντός και εκτός Ελλάδας. Παράλληλα, στο πλαίσιο της Μονάδας λειτουργεί η Υπομονάδα των Ξένων Γλωσσών (πρ. αποφ. Δ.Σ. 5/02-02-2017), η οποία εξειδικεύει τις παραπάνω δράσεις στην ξενόγλωσση εκπαίδευση.