Η σύσταση του Τμήματος Έργων και Δράσεων έγινε σύμφωνα με τον Νόμο 4547/2018 (άρθρο 62, ΦΕΚ Α΄102/12.06.2018) για τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση της υλοποίησης του επιστημονικού και φυσικού αντικειμένου των πάσης φύσεως προγραμμάτων ή δράσεων που υλοποιούνται από το ΙΕΠ και χρηματοδοτούνται ή συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους διεθνείς οργανισμούς, καθώς και κάθε άλλης μη χρηματοδοτούμενης δράσης. Αποτελεί αυτοτελή υπηρεσιακή μονάδα, που υπάγεται οργανικά στον Πρόεδρο και στο Διοικητικό Συμβούλιο.
Στις αρμοδιότητές του Τμήματος Έργων και Δράσεων εντάσσονται:
(α) ο σχεδιασμός κάθε έργου ή δράσης για την υποβολή του προς έγκριση στα αρμόδια όργανα,
(β) η παρακολούθηση της υλοποίησης του επιστημονικού και φυσικού αντικειμένου των πάσης φύσεως προγραμμάτων ή δράσεων που υλοποιούνται από το ΙΕΠ και η παροχή σύμφωνης ή μη γνώμης στις εισηγήσεις των υπευθύνων των έργων/δράσεων.
Για την αποτελεσματικότερη επίβλεψη των ενεργειών υλοποίησης των έργων/δράσεων, το Τμήμα συνεργάζεται με την Επιστημονική και Διοικητική Υπηρεσία του Ι.Ε.Π.