Η ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός αποτελούν ένα μεγάλο παγκόσμιο κοινωνικό πρόβλημα με σοβαρότατες προεκτάσεις στον τομέα της υγείας (UNESCO 2017), τόσο της σωματικής, όσο και της ψυχικής, αλλά και στην ακαδημαϊκή επίδοση των μαθητών/-τριών και στην κοινωνική τους συμπεριφορά.
Η έρευνα για την ενδοσχολική βία και τον εκφοβισμό εντάσσεται στις δράσεις και τα προγράμματα που υλοποιούνται υπό την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού (Υ.ΠΑΙ.Θ.Α.) και από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» (εφεξής Ι.Τ.Υ.Ε «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ») και πανεπιστημιακούς και κρατικούς φορείς, εθελοντικές οργανώσεις, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ερευνητικά κέντρα, καθώς και οποιονδήποτε άλλον τρίτο φορέα κρίνεται αναγκαίο με σκοπό την πρόληψη, αντιμετώπιση και προστασία μαθητών/-τριών στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από κάθε μορφή βίας και εκφοβισμού, κατά τα οριζόμενα στον ν. 5029/2023.
Στόχος των σχετικών δράσεων και προγραμμάτων είναι η δημιουργία ασφαλών, ενταξιακών σχολικών περιβαλλόντων, ικανών να προάγουν την αρμονική ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και πρόοδο όλων των μαθητών/τριών.
Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής έχει την ευθύνη για τη διενέργεια ερευνών, το ενημερωτικό και επιμορφωτικό υλικό καθώς και την εξ αποστάσεως επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και των μελών των ομάδων δράσης του άρθρου 8 του ν. 5029/2023.

Αναλυτική Περιγραφή του αντικειμένου του έργου του Αναδόχου
Γενικό αντικείμενο του έργου του Αναδόχου είναι η διενέργεια ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας με στόχο την αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης και την αποτίμηση της έκτασης των φαινομένων της ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, που απευθύνεται σε μαθητές/τριες, εκπαιδευτικούς και γονείς/κηδεμόνες σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όλης της χώρας, με στόχο τη διατύπωση συμπερασμάτων για την έκταση των εν λόγω φαινομένων και τους πιθανούς εμπλεκόμενους παράγοντες (παράγοντες κινδύνου, προστατευτικοί παράγοντες) τόσο πανελλαδικά όσο και σε τοπικό – περιφερειακό επίπεδο. Επισημαίνεται ότι απαραίτητη προϋπόθεση για συμμετοχή στην έρευνα είναι η συναίνεση των ενηλικών συμμετεχόντων/-ουσών και για τους/τις ανήλικους/ες συμμετέχοντες/-ουσες η συναίνεση των γονέων/κηδεμόνων τους, όπως αναφέρεται και στον Οδηγό Έγκρισης Ερευνών του Ι.Ε.Π. (ενότητα Ε3 του Οδηγού).

Συγκεκριμένα, η έρευνα, θα περιλαμβάνει:

• Επισκόπηση της βιβλιογραφίας (ελληνικής και διεθνούς) με έμφαση στην περιγραφή προγραμμάτων παρέμβασης (πρόληψης ή/και αντιμετώπισης) που είχαν στατιστικά σημαντική θετική επίδραση στην αντιμετώπιση των υπό μελέτη φαινομένων.
• Ποσοτική (με εργαλεία σταθμισμένα στον ελληνικό πληθυσμό), και ποιοτική έρευνα (με ομάδες εστίασης) σε σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με συμμετοχή μαθητών/τριών, εκπαιδευτικών και γονέων/κηδεμόνων.
• Καταγραφή και ανάλυση της εικόνας στα ελληνικά σχολεία ως προς την έκταση των υπό μελέτη φαινομένων με βάση επιμέρους διαστάσεις, ήτοι τη συχνότητα εμφάνισης περιστατικών, τη σοβαρότητα (μορφές παραβατικότητας, βίας, επιθετικότητας, εκφοβιστικής συμπεριφοράς), την κατηγορία/τύπο, τον γεωγραφικό τους εντοπισμό, τον χώρο που συμβαίνουν πιο συχνά, τις εμπλεκόμενες ομάδες παιδιών (θύτες, θύματα, θύτες/θύματα, παρευρισκόμενοι: υποστηρικτές, παθητικοί θεατές, υπερασπιστές), τους πιθανούς εμπλεκόμενους παράγοντες (παράγοντες κινδύνου και προστατευτικούς παράγοντες* ) κ.ά.
• Διερεύνηση του σχολικού κλίματος.
• Καταγραφή σχετικών δράσεων/προγραμμάτων που υλοποιήθηκαν σε επίπεδο σχολικής μονάδας κατά την τελευταία διετία και αφορούν σε: πρόληψη-αντιμετώπιση ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, καλλιέργεια ενσυναίσθησης, προαγωγή ανθρωπίνων δικαιωμάτων-προαγωγή δημοκρατικού σχολείου-συμπερίληψης.
• Διατύπωση συμπερασμάτων και προτάσεων.

1.1. Προδιαγραφές της έρευνας
1.1.1. Επισκόπηση της βιβλιογραφίας

Περιγράφεται το θεωρητικό πλαίσιο της έρευνας με επισκόπηση της βιβλιογραφίας που αφορά και σε σύγχρονα ερευνητικά ευρήματα από την Ελλάδα και τον διεθνή χώρο με έμφαση:

1. Στη σύγχρονη προσέγγιση του φαινομένου του ενδοσχολικού εκφοβισμού (συλλογική-διομαδική διάσταση).
2. Σε έρευνες που απευθύνονται σε παιδιά, εφήβους/-ες, εκπαιδευτικούς και γονείς/κηδεμόνες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
   Στους παράγοντες που φαίνεται να συσχετίζονται με τα φαινόμενα της ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού (ενδεικτικά δημογραφικοί παράγοντες, παράγοντες κινδύνου και προστατευτικοί παράγοντες).
3. Στη διερεύνηση της συσχέτισης του σχολικού κλίματος και της ψυχικής ευημερίας (well-being) των μαθητών/-τριών.
4. Στη διερεύνηση της συσχέτισης του σχολικού κλίματος και της βίας στο σχολικό περιβάλλον.
5. Στη κριτική παρουσίαση προγραμμάτων παρέμβασης που είχαν στατιστικά σημαντική θετική επίδραση στην πρόληψη ή/και αντιμετώπιση των υπό μελέτη φαινομένων.

1.1.2. Μεθοδολογία Έρευνας
Συλλογή και ανάλυση δεδομένων
Δείγμα της έρευνας

Η έρευνα διεξάγεται σε αντιπροσωπευτικό δείγμα από μαθητές/-τριες, εκπαιδευτικούς και γονείς/κηδεμόνες όλων των σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας. Τα κριτήρια αντιπροσωπευτικότητας του δείγματος αφορούν:

1. Στη βαθμίδα εκπαίδευσης
2. Στον τύπο σχολείου (Γενικής Εκπαίδευσης – πρότυπα, πειραματικά, καλλιτεχνικά, μουσικά, Ειδικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Δημόσιας και Ιδιωτικής Εκπαίδευσης)
3. Στη γεωγραφική τους θέση (από όλες τις περιφέρειες σχολεία αστικά και μη αστικά)

Εργαλεία και διαδικασία διεξαγωγής έρευνας
Γενικά χαρακτηριστικά των εργαλείων έρευνας

Τα εργαλεία της έρευνας θα πρέπει:

1. να είναι κατάλληλα για την ομάδα-στόχο τόσο από άποψη διατύπωσης όσο και από άποψη περιεχομένου και έκτασης,
2. να είναι διατυπωμένα σε σωστό νεοελληνικό λόγο και να μην έχουν τυπογραφικά, ορθογραφικά και συντακτικά λάθη,
3. να μην παροτρύνουν/νομιμοποιούν – έστω και έμμεσα – την υιοθέτηση αντικοινωνικών ή αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών,
4. να μην περιλαμβάνουν οτιδήποτε μπορεί με οποιονδήποτε τρόπο να προσβάλει μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς/κηδεμόνες ή άλλες κοινωνικές κατηγορίες,
5. να ανταποκρίνονται στην ηλικιακή ομάδα που απευθύνονται,
6. να τηρούν τις αρχές της ερευνητικής δεοντολογίας και προστασίας προσωπικών δεδομένων,
7. να είναι απαλλαγμένα από οποιοδήποτε στοιχείο άμεσης ή έμμεσης διαφήμισης,
8. να συνοδεύονται από το πρωτότυπο υλικό, στην περίπτωση που είναι μεταφρασμένα στα ελληνικά.

Ειδικότερα:
Η ποσοτική έρευνα αφορά μαθητές/τριες, εκπαιδευτικούς και γονείς/κηδεμόνες.
Για τη συλλογή ποσοτικών δεδομένων θα αξιοποιηθούν εργαλεία τεκμηριωμένης επιστημονικής εγκυρότητας και αξιοπιστίας, τα οποία είναι σταθμισμένα στον ελληνικό πληθυσμό. Ο Ανάδοχος θα χρησιμοποιήσει εργαλεία για τα οποία έχει εξασφαλίσει δικαιώματα και άδεια χρήσης με δικούς του πόρους ή θα αναπτύξει εργαλεία μέσω διεξαγωγής πιλοτικής έρευνας για την τεκμηρίωση της εγκυρότητας και της αξιοπιστίας τους για τον συγκεκριμένο πληθυσμό που θα χρησιμοποιηθούν.
Η ποιοτική έρευνα περιλαμβάνει τουλάχιστον πέντε (5) ομάδες εστίασης με ελάχιστη συμμετοχή τεσσάρων (4) ατόμων.
Η μεθοδολογία συλλογής ποιοτικών δεδομένων θα πρέπει να έχει τεκμηριωμένη επιστημονική εγκυρότητα.
Οι ερευνητές που διενεργούν την έρευνα θα πρέπει να είναι ειδικά εκπαιδευμένοι και καταρτισμένοι για την εφαρμογή της συγκεκριμένης μεθοδολογίας.

Διαδικασία έρευνας
Ο Ανάδοχος συντάσσει κείμενο που ενημερώνει τους/τις συμμετέχοντες/ουσες για το πλαίσιο και τους σκοπούς της έρευνας.
Για τα ποσοτικά δεδομένα: Το Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» παρέχει και υποστηρίζει σύστημα διενέργειας ανώνυμων διαδικτυακών ερευνών υποστηριζόμενο από ηλεκτρονική διαδικασία έκδοσης κλειδαρίθμων ανωνυμοποίησης, οι οποίοι θα διατεθούν από τα σχολεία στους συμμετέχοντες στην έρευνα, προκειμένου αυτοί να απαντήσουν σε ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο, το οποίο παρέχει ο Ανάδοχος σε μορφή επεξεργάσιμου αρχείου.
Για τα ποιοτικά δεδομένα: Η ποιοτική έρευνα δύναται να διεξαχθεί διά ζώσης ή/και διαδικτυακά. Ο Ανάδοχος έχει την ευθύνη για τα θέματα οργάνωσης-διεξαγωγής της έρευνας (π.χ. εύρεση συμμετεχόντων, επικοινωνία, καθορισμός συναντήσεων). Ο Ανάδοχος έχει την ευθύνη για τη λεπτομερή περιγραφή των διαδικασιών χορήγησης των εργαλείων και των ενεργειών που αφορούν α) στην ενημέρωση όλων των συμμετεχόντων/-ουσών στην έρευνα, β) στην προστασία των προσωπικών δεδομένων των συμμετεχόντων/-ουσών, και γ) στη δυνατότητα για μη συμμετοχή ή διακοπή σε οποιαδήποτε στιγμή το επιθυμούν από την όλη διαδικασία.
Επιπλέον, όσον αφορά στα ζητήματα δεοντολογίας, είναι αναγκαία η στοιχειοθετημένη και διεξοδική αναφορά στην προστασία των συμμετεχόντων/ουσών στην έρευνα από την έκθεση σε πιθανό σωματικό ή ψυχολογικό κίνδυνο, ή ταλαιπωρία ή άλλες δυσμενείς για τους/τις ίδιους/ες και τους οικείους τους επιπτώσεις στο πλαίσιο της συμμετοχής τους στην ερευνητική διαδικασία.

1.1.3. Ανάλυση Δεδομένων
Η ανάλυση των δεδομένων θα καλύπτει κατ’ ελάχιστον τις κάτωθι διαστάσεις:
Δημογραφικά στοιχεία συμμετεχόντων και συσχετίσεις με διαφορετικές μετρήσεις.

• Στοιχεία για τον αριθμό, τη σοβαρότητα και τη συχνότητα των περιστατικών ενδοσχολικής βίας.
• Στοιχεία για τον αριθμό των περιστατικών που καταγράφονται ανά κατηγορία/τύπο σχολικού εκφοβισμού.
• Στοιχεία για τον αριθμό των θυτών/θυμάτων/ παρευρισκομένων: υποστηρικτές, παθητικοί θεατές, υπερασπιστές για περιστατικά ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού.
• Στοιχεία για τις αντιλήψεις μαθητών/-τριών, εκπαιδευτικών και γονέων/κηδεμόνων για τα φαινόμενα ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού.
• Στοιχεία σχετικά με το δίκτυο υποστήριξης των μαθητών/-τριών (πού απευθύνονται, αν απευθύνονται για βοήθεια).
• Στοιχεία για διαφορετικές διαστάσεις του Ενδοσχολικού Κλίματος (ιδιαίτερα για όσες σχετίζονται άμεσα με φαινόμενα ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, ενδεικτικές διαστάσεις: Αίσθημα Ασφάλειας στο Ενδοσχολικό Περιβάλλον, Διαχείριση / Στάσεις ως προς τη Διαφορετικότητα, Βαθμός Σύνδεσης με το Σχολείο, κ.α.).
• Στοιχεία για την ψυχική ευημερία (well-being) των μαθητών/τριών.
• Στοιχεία που αφορούν σε προστατευτικούς παράγοντες και σε παράγοντες κινδύνου.
• Στοιχεία για δράσεις/προγράμματα που υλοποιήθηκαν σε επίπεδο σχολικής μονάδας κατά την τελευταία διετία και αφορούν σε: πρόληψη-αντιμετώπιση ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, καλλιέργεια ενσυναίσθησης, προαγωγή ανθρωπίνων δικαιωμάτων-προαγωγή δημοκρατικού σχολείου-συμπερίληψης.

Γίνεται λεπτομερής αναφορά στο στατιστικό πακέτο ανάλυσης των ποσοτικών δεδομένων και στα είδη της ανάλυσης, λαμβάνοντας υπόψη το είδος των ποσοτικών μεταβλητών (π.χ. διχοτομικές ή διατακτικές) και τους αντίστοιχους κατάλληλους δείκτες και τις αντίστοιχες κατάλληλες αναλύσεις.
Γίνεται λεπτομερής αναφορά στη μέθοδο ανάλυσης των ποιοτικών δεδομένων (π.χ. θεματική ανάλυση).
Ο Ανάδοχος θα χρησιμοποιήσει πακέτα ανάλυσης για τα οποία έχει εξασφαλίσει δικαιώματα και άδεια χρήσης με δικούς του πόρους.

1.1.4. Παρουσίαση αποτελεσμάτων
H παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας θα ακολουθεί τα διεθνή πρότυπα (π.χ. the APA Publication Manual) και θα αξιοποιεί τρόπους οπτικοποίησης (π.χ. πίνακες, γραφήματα και σχήματα).

1.1.5. Συζήτηση αποτελεσμάτων
Η συζήτηση των αποτελεσμάτων θα περιλαμβάνει συμπεράσματα σε αντιστοιχία με τα ερευνητικά ερωτήματα, καθώς και περαιτέρω συμπεράσματα και προτάσεις για μελλοντική έρευνα.

Διάρκεια
Η διάρκεια του έργου καθορίζεται από την υπογραφή της σύμβασης και ανάρτησής της στο ΚΗΜΔΗΣ έως και τις 31/10/2024. Ο Ανάδοχος καλείται να έχει ολοκληρώσει το έργο του έως τις 15/10/2024.

Παραδοτέα – Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης
Στο πλαίσιο του έργου ο Ανάδοχος θα πρέπει να υποβάλει τα κάτωθι παραδοτέα, όπως φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:

Π1. Αναλυτικό Σχέδιο Έρευνας: Θεωρητικό πλαίσιο-Επισκόπηση της βιβλιογραφίας, Μεθοδολογία Έρευνας.
Προθεσμία υποβολής: Έως ενάμιση (1,5) μήνα από την υπογραφή της Σύμβασης
Π2. Τελική Έκθεση: Θεωρητικό πλαίσιο-Επισκόπηση της βιβλιογραφίας, Μεθοδολογία Έρευνας, Συλλογή και Ανάλυση των δεδομένων της ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας, Παρουσίαση των αποτελεσμάτων, Συζήτηση-Συμπεράσματα-Προτάσεις.
Προθεσμία υποβολής: Έως οκτώ (8) μήνες από την οριστική παραλαβή του Π1.

Ο Ανάδοχος οφείλει να συνεργάζεται, καθόλη τη διάρκεια της σύμβασης, με την Ομάδα Έργου του ΙΕΠ (η οποία έχει συσταθεί με την υπ’ αρ. 73/23-11-2023 Πράξη Δ.Σ. του ΙΕΠ και παρακολουθεί την εξέλιξη του έργου) και να λαμβάνει υπόψη του την ανατροφοδότηση και τις παρατηρήσεις της Ομάδας Έργου κατά την υλοποίηση του έργου.

Εργολαβικό αντάλλαγμα
Ο προϋπολογισμός για το ως άνω έργο υπολογίζεται συνολικά στο ποσό των είκοσι επτά χιλιάδων ευρώ (27.000,00€) πλέον ΦΠΑ 24%, ήτοι τριάντα τριών χιλιάδων τετρακοσίων ογδόντα ευρώ (33.480,00€) συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24%.
Στο ανωτέρω συμβατικό τίμημα, περιλαμβάνονται η αμοιβή του Αναδόχου και όλες οι απαραίτητες δαπάνες για την εκτέλεση της παρούσας χωρίς καμία επιβάρυνση της Αναθέτουσας Αρχής, έστω και από επιγενόμενη αιτία, συμπεριλαμβανομένων των ασφαλιστικών εισφορών και πάσης φύσεως φορολογικών και άλλων επιβαρύνσεων υπέρ του Δημοσίου ή οποιουδήποτε τρίτου.
Κριτήριο ανάθεσης του έργου είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής.
Καταληκτική Ημερομηνία κατάθεσης των προσφορών: Η προσφορά του οικονομικού φορέα θα αποσταλεί αποκλειστικά και μόνο ηλεκτρονικά στην ηλεκτρονική διεύθυνση Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. έως την Τρίτη, 30/01/2024 και ώρα 15:00.

1. ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ
2. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι_ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΗΛΩΣΗ
3. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ_ΠΙΝΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ